Słowiańskie kurhany w lesie w okolicach Świdnika to miejsce, które zachwyca nie tylko swoją tajemniczą atmosferą, ale także ogromną wartością historyczną. Położone wśród gęstych drzew, z dala od zgiełku miasta, pozwalają przenieść się w czasie do epoki, gdy na tych terenach żyli nasi słowiańscy przodkowie. Odkryte stosunkowo niedawno przez zespół archeologa Rafała Niedźwiadka, kurhany zostały wpisane do rejestru zabytków we wrześniu 2017 roku. To wyjątkowy zabytek, który stanowi doskonały cel rodzinnych spacerów i lekcji historii na świeżym powietrzu.
Historia i znaczenie kurhanów
Słowiańskie kurhany to grobowce w formie usypanych ziemnych kopców, których wiek szacuje się na ponad 1000 lat. Powstały w czasach przedchrześcijańskich, w okresie wczesnego średniowiecza, gdy na ziemiach tych panowały zupełnie inne zwyczaje pogrzebowe. Kurhany były miejscem pochówku przedstawicieli lokalnych rodów lub rodzin. W ich wnętrzu składano spopielone szczątki zmarłych, najczęściej w glinianych naczyniach, które umieszczano na szczycie kopca lub na specjalnych drewnianych konstrukcjach. Niekiedy prochy rozsypywano po powierzchni kurhanu lub zakopywano w pojemnikach z materiałów organicznych.
Obrządek całopalny i budowa kurhanów były charakterystyczne dla Słowian aż do przyjęcia chrześcijaństwa, które wprowadziło nowe zwyczaje pogrzebowe i stopniowo wyparło tradycję usypywania kopców. Dlatego zachowane kurhany są dziś unikalnym świadectwem dawnych wierzeń i rytuałów, a także cennym źródłem wiedzy dla archeologów i historyków.
Położenie i krajobraz
Kurhany znajdują się w lesie w okolicach miejscowości Podzamcze (gmina Mełgiew), zaledwie kilka kilometrów od Świdnika. Otoczone są wiekowymi drzewami, które potęgują atmosferę tajemniczości i sprawiają, że miejsce to przypomina starosłowiański święty gaj. Spacerując pośród drzew, łatwo dostrzec charakterystyczne, kopulaste pagórki – to właśnie one skrywają pod sobą pradawne grobowce.
Leśne otoczenie sprzyja refleksji i zadumie nad przeszłością, a jednocześnie zachęca do aktywnego wypoczynku. To miejsce, gdzie historia splata się z przyrodą, tworząc niepowtarzalny klimat i zachęcając do odkrywania dawnych dziejów regionu.
Charakterystyka kurhanów
Każdy z kurhanów ma nieco inny kształt i rozmiar, co świadczy o indywidualnym podejściu do pochówków. Najczęściej spotyka się kopce o podstawie okrągłej, ale zdarzają się także kurhany o planie prostokątnym czy nawet krzyża. Wysokość kurhanów pierwotnie sięgała około 2 metrów, a ich średnica u podstawy wynosiła od 5 do 10 metrów. Wewnątrz kurhanów archeolodzy odnajdują fragmenty naczyń glinianych, ślady ognisk oraz pozostałości po rytuałach związanych z kultem przodków.
Kurhany były miejscem nie tylko pochówków, ale także rytualnych uczt i ofiar składanych zmarłym. Wokół kopców odnajdywane są ślady pożywienia i przedmiotów codziennego użytku, co potwierdza, że dawni Słowianie wierzyli w życie pozagrobowe i otaczali swoich bliskich szczególną troską również po śmierci.
Zwiedzanie i praktyczne informacje
Kurhany w lesie w okolicach Świdnika są dostępne dla zwiedzających przez cały rok, bez konieczności kupowania biletów. Dojazd jest możliwy zarówno samochodem, jak i rowerem – w okolicy znajdują się wypożyczalnie rowerów, a sama trasa prowadzi przez malownicze tereny powiatu świdnickiego. Najłatwiej dotrzeć do miejscowości Podzamcze (gmina Mełgiew), skąd prowadzi leśna ścieżka do kurhanów. Nie ma wyznaczonych godzin zwiedzania, jednak najlepiej zaplanować wizytę w ciągu dnia, aby w pełni docenić uroki otaczającej przyrody i bezpiecznie poruszać się po lesie.
Warto pamiętać, że miejsce to objęte jest ochroną konserwatorską – obowiązuje zakaz niszczenia kopców i zabierania jakichkolwiek znalezisk. W pobliżu nie ma infrastruktury turystycznej, dlatego warto zabrać ze sobą wodę, prowiant oraz wygodne buty. W okolicy znajdują się także inne atrakcje, takie jak ścieżki rowerowe, miejsca na piknik czy zabytki związane z historią regionu.
Kurhany w kontekście innych zabytków regionu
Kurhany w okolicach Świdnika to nie jedyne tego typu stanowisko na Lubelszczyźnie, jednak należą do najlepiej zachowanych i najciekawszych. Podobne cmentarzyska kurhanowe można znaleźć m.in. w Chodliku, Krzczonowie czy Dominikanówce. Każde z tych miejsc ma swoją unikalną historię i specyfikę, jednak wszystkie łączy wspólna cecha – są świadectwem bogatej kultury i duchowości dawnych mieszkańców tych ziem.
Zwiedzanie kurhanów to nie tylko spotkanie z przeszłością, ale także okazja do poznania lokalnej przyrody i odkrycia mniej znanych, a niezwykle fascynujących zakątków regionu. Warto połączyć wizytę przy kurhanach z innymi atrakcjami powiatu świdnickiego, takimi jak spływy kajakowe, wycieczki rowerowe czy zwiedzanie zabytkowych dworów i wiejskich muzeów.
Podsumowanie
Słowiańskie kurhany w lesie pod Świdnikiem to miejsce, które zachwyca swoją autentycznością i tajemniczością. Stanowią one cenny zabytek archeologiczny, a jednocześnie są znakomitym pretekstem do spaceru pośród natury i refleksji nad dawnymi dziejami regionu. Spacerując wśród leśnych kopców, można poczuć ducha przeszłości i wyobrazić sobie, jak wyglądało życie oraz wierzenia ludzi zamieszkujących te tereny przed wiekami. To idealna propozycja dla miłośników historii, przyrody oraz wszystkich, którzy szukają niebanalnych miejsc na mapie Lubelszczyzny.